8 nguyên nhân gây chảy dãi ở chó mèo

Chảy dãi là một dấu hiệu khá phổ biến và có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cơ học, thần kinh hoặc bệnh lý nội khoa.
Việc phân tích nguyên nhân giúp bác sĩ định hướng chẩn đoán hiệu quả hơn.

1. Chảy dãi do dị tật vùng môi dưới

Thường gặp ở các giống chó lớn, mõm dài, da vùng môi xệ xuống → không giữ được nước bọt.
Một số cá thể có dị tật bờ môi dưới (môi bị võng xuống) khiến nước bọt dễ tràn ra ngoài.
Chảy dãi thường mãn tính, không kèm theo triệu chứng toàn thân.

2. Chảy dãi do đau miệng

Hãy tưởng tượng: khi bị đau miệng, nước dãi vẫn tiết ra như bình thường, nhưng do đau nên không nuốt được → nước dãi chảy tràn ra ngoài.
Nguyên nhân có thể do:

Gãy răng, viêm nướu.
Dị vật mắc trong khoang miệng.

Viêm tai giữa hoặc tai trong (kích thích dây thần kinh mặt, gây đau lan sang khoang miệng).
Gãy hàm hoặc chấn thương xương mặt → đau khi nhai → nước bọt không được nuốt xuống → chảy ra ngoài.

3. Chảy dãi do tổn thương dây thần kinh mặt (Dây VII)

Biểu hiện:

Há miệng không khép lại được.
Xệ một bên mặt, môi không co lại được.
Lưỡi thè ra, không cử động.
→ Các triệu chứng này làm giảm phản xạ nuốt, dẫn đến nước bọt ứ đọng và chảy ra ngoài.

4. Chảy dãi do tâm lý hoảng sợ

Một số thú bị stress, thay đổi môi trường, gặp con vật lớn hơn,… có thể tăng tiết nước bọt.
Đây là phản xạ sinh lý do kích thích thần kinh thực vật.

5. Chảy dãi sau khi uống thuốc đắng

Một số thuốc đắng (đặc biệt là kháng sinh, thuốc tẩy giun) có thể gây tăng tiết nước bọt phản xạ.
Cần hỏi kỹ tiền sử dùng thuốc để loại trừ nguyên nhân này.

6. Chảy dãi do dị ứng (thuốc hoặc thức ăn)

Có thể kèm theo: sưng mặt, nổi mẩn, khó thở, chảy nước mắt.
Cần hỏi lại thời điểm bắt đầu triệu chứng và yếu tố nghi ngờ gây dị ứng.

7. Viêm miệng (viêm nướu, viêm lưỡi, viêm lợi, loét miệng,…)

Tăng tiết nước bọt là dấu hiệu đặc trưng, kèm mùi hôi miệng.
Mùi hôi thối trong miệng chính là dấu hiệu viêm nhiễm do vi khuẩn gây ra.
Điều trị: kháng sinh, kháng viêm truyền tĩnh mạch và Vitamin C để tăng đề kháng là chìa khóa điều trị.
Thường gặp ở mèo hoặc những con chó già, có bệnh nền.

8. Chảy dãi do sốt cao

Khi sốt cao, phản xạ nuốt có thể giảm vì thú tập trung há miệng để thở lấy oxy → nước bọt bị ứ lại và trào ra ngoài.
Cần xác định nguyên nhân gây sốt để xử lý triệt để.

TÓM TẮT PHÂN LOẠI CHẢY DÃI:

Nhóm nguyên nhân	Cơ chế chính	Dấu hiệu đi kèm
Cơ học (dị tật môi, gãy răng)	Mất khả năng giữ nước bọt (giống bờ ruộng bị vỡ nên nước trào ra) Đau cũng sẽ giảm số lần nuốt nước bọt nên tràn nước bọt	Môi xệ ở bên mép, răng gãy
Thần kinh	Rối loạn vận động nuốt nên giảm số lần nuốt nên dãi tràn ra khỏi miệng	Há miệng, xệ mặt, lưỡi thè
Viêm nhiễm	Tăng tiết nước bọt	Hôi miệng, loét miệng
Nội khoa (sốt, dị ứng, thuốc)	Tăng tiết nước bọt	Sốt, mẩn đỏ, nôn kèm theo

Kết luận:

Bác sĩ cần quan sát kỹ các dấu hiệu kèm theo để định hướng nguyên nhân, sau đó tiến hành khám chi tiết khoang miệng, dây thần kinh mặt và hỏi lại lịch sử dùng thuốc, môi trường sống nhằm xác định chính xác nguyên nhân gây chảy dãi.

Tài liệu tham khảo:

Ettinger, S. J., & Feldman, E. C. (2017). Textbook of Veterinary Internal Medicine, 8th ed. Elsevier.
Nelson, R. W., & Couto, C. G. (2020). Small Animal Internal Medicine, 6th ed. Elsevier.
BS. Nguyễn Thị Thanh Hương (2021). Sinh lý học thú y – Học viện Nông nghiệp Việt Nam.
Boothe, H. W. (2015). “Salivation and Oral Disorders in Dogs and Cats,” Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice, 45(5), 1001–1015.

Liên hệ ngay với EduVET nếu có bất kỳ thắc mắc nào!