Các NSAID ức chế COX-1 có nguy cơ gây loét tiêu hóa cao nhất là: Aspirin, Ketoprofen, Piroxicam, Flunixin meglumine.
Nhóm NSAID có nguy cơ trung bình gồm: Carprofen, Meloxicam (ưu tiên COX-2 hơn nhưng vẫn có nguy cơ)
1.CƠ CHẾ
NSAID Ức chế Prostaglandin (PG) – Giảm bảo vệ niêm mạc dạ dày
⇒ NSAID ức chế enzyme cyclooxygenase (COX), gồm hai loại:
– COX-1: Tham gia sản xuất prostaglandin bảo vệ niêm mạc dạ dày.
– COX-2: Gây viêm, đau, sốt
NSAID không chọn lọc ức chế cả COX-1 và COX-2, dẫn đến giảm tiết chất nhầy bảo vệ dạ dày, làm tăng nguy cơ viêm loét dạ dày – ruột.
Tác dụng bảo vệ của Prostaglandin bị NSAID ức chế bao gồm:
- Tăng tiết chất nhầy dạ dày (mucus) để bảo vệ niêm mạc.
- Tăng tiết bicarbonate (HCO₃⁻) để trung hòa axit dạ dày.
- Tăng cường lưu lượng máu đến niêm mạc tiêu hóa, giúp phục hồi tổn thương nhanh hơn.
- Ngoài ra còn có vai trò ức chế tiết axit dạ dày ⇒ khi bị ức chế dạ dày tiết nhiều acit hơn.
Khi NSAID làm giảm prostaglandin, niêm mạc trở nên nhạy cảm hơn với tác động ăn mòn của axit dạ dày, dễ dẫn đến viêm loét.2. BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH LOÉT ĐƯỜNG TIÊU HÓA KHI SỬ DỤNG NSAID
- Không kết hợp NSAID với Corticosteroid (Prednisolone, Dexamethasone ⇒ tăng nguy cơ loét đường tiêu hóa)
- Luôn cho thú bệnh ăn trước khi sử dụng NSAID
=>Dùng kèm thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày nếu cần
+Omeprazole (0.2-0.7 mg/kg/ngày) – Giảm tiết axit dạ dày.
+Sucralfate (0.5-1 g/con, chia 2-3 lần/ngày) – Tạo lớp màng bảo vệ vết loét.
+Misoprostol (2-5 mcg/kg, 2-3 lần/ngày) – Bổ sung prostaglandin bảo vệ dạ dày.
3. TRƯỜNG HỢP NGUY CƠ LOÉT TIÊU HÓA CAO DO DÙNG NSAID
- Dùng NSAID kéo dài hoặc liều cao
- Kết hợp NSAID với Corticosteroid
- Bệnh lý nền như suy thận, bệnh gan → Giảm khả năng đào thải thuốc
- Chó mèo già hoặc có tiền sử bệnh tiêu hóa
- Không có chế độ ăn phù hợp khi dùng NSAID → Giảm khả năng bảo vệ dạ dày.
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, Quý bác sĩ vui lòng liên hệ với EduVET để nhận được sự tư vấn nhanh và chính xác nhất!
