Vì sao không pha Lipid 20% với NaCl 0,9% khi truyền dịch cho chó mèo

EduVET – Phát triển y khoa thú nhỏ

Tác dụng của dịch truyền lipid

Cung cấp nguồn năng lượng cao: đậm đặc ((9 kcal/gram, cao hơn cả carbohydrate và protein).
Giải độc: Hoạt động như một “buồng chứa” giữ các phân tử chất độc, Một số chất độc có thể điều trị bằng lipid: Thuốc gây mê cục bộ (lidocaine, bupivacaine); Thuốc chống trầm cảm (tricyclic); Ivermectin; Permethrin (đặc biệt nguy hiểm cho mèo)
Bảo vệ thần kinh và tim mạch: làm giảm co giật, cải thiệt nhịp tim và huyết áp trong các tình huống khẩn cấp

Tại sao không được pha nhũ tương lipid 20% với dung dịch muối sinh lý NaCl 0,9%, vì có thể gây ra nhiều hậu quả nguy hiểm. Dưới đây là lý do:

Lipid 20% là một loại nhũ tương – nghĩa là dầu được phân tán trong nước nhờ chất nhũ hóa (ví dụ như phospholipid trứng).
Khi trộn với dung dịch muối sinh lý (NaCl 0,9%) – vốn chứa nồng độ điện giải cao, nhũ tương này có thể bị phá vỡ.
Kết quả là: các giọt dầu tụ lại thành cụm, gây lắng cặn, vón cục.

Nguy hiểm: có thể gây tắc nghẽn mạch máu (gọi là thuyên tắc mỡ).

Những giọt lipid bị vón to có thể gây tắc ống kim hoặc hình thành huyết khối (cục máu đông) ở những mạch máu nhỏ.
Nguy cơ đặc biệt cao ở chó nhỏ, mèo con – vì tĩnh mạch của chúng nhỏ hơn nhiều so với động vật lớn.

Khi lipid bị vón đi vào máu, chúng có thể trôi theo dòng máu đến phổi và bị mắc kẹt tại đó.
Gây ra:
- Suy hô hấp cấp
- Thiếu oxy
- Tử vong nếu không xử lý kịp

Lipid 20% có áp suất thẩm thấu cao (~350 mOsm/L), vốn đã sát ngưỡng gây kích ứng tĩnh mạch.
Khi trộn với NaCl 0,9% – áp suất thẩm thấu thay đổi => làm tăng nguy cơ:
- Viêm tĩnh mạch
- Tan máu (vỡ hồng cầu)

Truyền lipid riêng biệt
➤ Dùng nhánh chữ T hoặc truyền song song với dung dịch khác (qua catheter riêng).
Tuân thủ phác đồ dinh dưỡng tĩnh mạch (PN) cho thú y
➤ Chỉ trộn lipid với dung dịch được khuyến cáo (thường là Dextrose + Amino Acid), không trộn trực tiếp với nước muối.

Nếu có bất kỳ thắc mắc nào hãy liên hệ trực tiếp với EduVET để được giải đáp nhanh và chính xác nhất!

Senarathna, S. M. D. K. G., et al. “Physical compatibility of lipid emulsions and intravenous medications.” European Journal of Hospital Pharmacy, 2023.
Markert, C., et al. “Intravenous lipid emulsion for poisonings in dogs and cats.” Frontiers in Veterinary Science, 2023.
Kanji, S., et al. “Compatibility of medications with intravenous lipid emulsions.” Annals of Pharmacotherapy, 2020.