1. Ứng dụng trong cấp cứu ngừng tim – ngừng thở

Adrenaline là một trong những loại thuốc được sử dụng phổ biến nhất trong các tình huống cấp cứu, đặc biệt là ngừng tim hoặc ngừng hô hấp.

Trong những trường hợp này, thuốc có thể được sử dụng theo các đường sau:

• Tiêm tĩnh mạch: Là phương pháp thường dùng nhất.

• Tiêm dưới lưỡi: Tiêm trực tiếp vào mạch máu nằm dưới mặt lưỡi – dễ quan sát trên lâm sàng.

• Tiêm vào nội khí quản: Trộn Adrenaline với nước cất, dùng kim chọc qua ống nội khí quản để bơm thuốc vào. Đây là một kỹ thuật hỗ trợ cấp cứu khi không thể tiêm tĩnh mạch kịp thời.

Liều lượng:

• Adranaline: 0,01-0,025ml/kg/IV, 3-5 phút cho đến khi tim hoạt động trở lại.
• Hoặc dùng qua đường khí quản: 0,02-0,05ml/kg.

2. Tác dụng chống dị ứng cấp tính

Ngoài vai trò trong cấp cứu, Adrenaline còn phát huy hiệu quả cao trong các phản ứng dị ứng cấp, như sốc phản vệ, phù nề cấp tính, đặc biệt nếu được dùng ngay trong giai đoạn đầu.

Lưu ý: Adrenaline chỉ có hiệu quả trong giai đoạn dị ứng cấp tính. Nếu phản ứng đã chuyển sang mạn tính hoặc đã xảy ra vài giờ, tác dụng gần như không còn.

Cơ chế tác dụng:

• Các chất gây dị ứng tồn tại dưới dạng hạt nhỏ, khi vào cơ thể sẽ bám vào các thụ thể (receptor) và kích hoạt phản ứng thần kinh – hóa học → gây phù mặt, phù phổi, sốc…

• Có thể hình dung: Thụ thể như ổ điện, còn chất dị ứng như phích cắm – khi kết nối sẽ tạo ra “dòng điện” gây phản ứng.

• Khi tiêm Adrenaline, thuốc sẽ chiếm chỗ trước tại các thụ thể, ngăn không cho chất dị ứng gắn vào → nhờ đó chặn đứng quá trình phản ứng dị ứng.

---

3. Các ứng dụng thực tế khác

Ngoài hai ứng dụng chính kể trên, Adrenaline còn được dùng hiệu quả trong nhiều tình huống lâm sàng khác:

• Cầm máu mũi: Pha Adrenaline với nước muối sinh lý, bơm vào mũi để cầm máu trong các trường hợp chảy máu mũi.

• Cầm máu mao mạch: Thấm Adrenaline vào gạc ẩm, đắp trực tiếp lên vết thương hoặc vết mổ để giúp cầm máu mao mạch.

• Kéo dài thời gian gây tê: Khi phối hợp với thuốc gây tê như Lidocaine hoặc Novocain, Adrenaline sẽ gây co mạch tại chỗ tiêm, làm chậm hấp thu thuốc tê vào tuần hoàn → giúp duy trì hiệu quả gây tê lâu hơn.

Mẹo nhỏ: Trước khi pha hỗn hợp, bác sĩ có thể hút Adrenaline vào kim, rồi bơm ra hết để tráng – phần thuốc còn sót lại ở đầu xilanh sẽ hỗ trợ hiệu quả kéo dài khi trộn thuốc tê.

---

4. Kết luận

Adrenaline là một loại thuốc đa dụng và không thể thiếu trong tủ thuốc cấp cứu. Dưới đây là bảng tóm tắt các ứng dụng chính:

---

Nếu có câu hỏi và thắc mắc nào, hãy liên lạc ngay với EduVET – Sđt/Zalo 08 6712 6712 để được giải đáp nhanh và chính xác nhất!

Tài liệu tham khảo

1. Plumb, D.C. (2020). Plumb’s Veterinary Drug Handbook, 9th Edition. Wiley-Blackwell.

2. VHA Guidelines. (2018). Anaphylaxis: Recognition and Management Protocol.

3. Becker, D.E. (2012). “Adverse Drug Reactions: Types and Treatment Options”. Anesthesia Progress, 59(3), 111–120.

4. BNF for Children (2023). British National Formulary – Adrenaline/epinephrine section.

5. Merck Veterinary Manual. (2022). Epinephrine – Clinical Use and Emergency Protocols in Small Animals.