Bệnh tim ở chó mèo – Nguyên nhân và chia sẻ thực tế
Bệnh tim có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có ba nhóm chính: do tuổi già, do bệnh lý mắc phải, và do bẩm sinh.
Ở chó
Các dấu hiệu của bệnh tim – mạch ở chó có thể bao gồm:
-
Giảm khả năng vận động, nhanh mệt khi gắng sức
-
Yếu sức, dễ kiệt sức
-
Khó thở
-
Tăng nhịp thở (thở nhanh)
-
Bụng to do ứ dịch
-
Ngất xỉu
-
Niêm mạc hoặc da có màu xanh tím
-
Biếng ăn
-
Sút cân
Ở mèo
Các dấu hiệu của bệnh tim – mạch ở mèo có thể bao gồm:
-
Khó thở
-
Không muốn nằm hoặc nằm ở tư thế khó thở
-
Sút cân
-
Biếng ăn
-
Niêm mạc hoặc da có màu xanh tím
-
Đột ngột liệt hai chân sau do cục máu đông
Cấu tạo của tim và ảnh hưởng đến bệnh tim
Tim được chia thành bốn thành phần chức năng chính:
-
Cơ tim
Là phần chịu trách nhiệm bơm máu đi khắp cơ thể. -
Van tim
Có nhiệm vụ ngăn không cho máu chảy ngược chiều trong quá trình tuần hoàn. -
Màng ngoài tim
Là một lớp màng bền chắc bao quanh và bảo vệ tim khỏi tổn thương cơ học. -
Hệ thống dẫn truyền điện
Khởi phát và truyền các xung điện trong tim, giúp tim co bóp một cách nhịp nhàng và phối hợp.
Khi bệnh tim xảy ra, bất kỳ phần nào trong bốn cấu trúc này đều có thể bị ảnh hưởng — dẫn đến rối loạn bơm máu, lưu thông, bảo vệ hoặc nhịp tim, gây ra nhiều dạng bệnh lý tim – mạch khác nhau.
Các nguyên nhân gây ra bệnh tim mạch ở thú cưng
1. Do tuổi cao, sức yếu
Khi thú cưng đã lớn tuổi, cơ thể bắt đầu suy yếu dần, tim cũng vậy. Theo thời gian, mỡ và các mảng xơ vữa bám vào mạch vành, van tim, làm cho van không thể đóng kín được nữa. Bình thường, tim có 4 – 6 van hoạt động phối hợp để đóng mở nhịp nhàng. Nhưng khi mỡ hoặc mảng xơ dính vào van, nó sẽ bị cứng, không khép kín, dẫn đến hở van tim.
Bên cạnh đó, các sợi cơ tim vốn có nhiệm vụ kéo van tim cũng yếu đi theo tuổi tác. Khi cơ yếu, van không được kéo đóng chặt, làm cho tim hoạt động kém hiệu quả. Đây là nguyên nhân phổ biến ở thú cưng già.
2. Do bệnh lý mắc phải
Ngoài yếu tố tuổi tác, bệnh tim còn có thể xuất hiện do các bệnh toàn thân khác:
-
Thiếu nước, thiếu máu, khiến tim phải co bóp mạnh hơn để bù đắp.
-
Nhiễm trùng máu, bệnh phổi mạn tính – khi phổi yếu, tim phải làm việc gắng sức để bơm máu, lâu ngày dẫn đến suy tim.
-
Một số trường hợp phì đại cơ tim thất trái (cơ tim dày lên do tăng gánh), khiến hoạt động bơm máu bị rối loạn.
Tim giống như một cỗ máy — nếu phải “cố gắng gồng” quá lâu mà phần còn lại (như phổi) không hồi phục thì sớm muộn nó cũng mệt và yếu đi.
3. Do bẩm sinh
Một số bé mắc bệnh tim ngay từ khi mới sinh. Trong thời kỳ bào thai, có những mạch máu và lỗ thông giữa hai buồng tim (thông thất, thông nhĩ) giúp máu lưu thông. Sau khi sinh ra, các lỗ này cần phải đóng lại, nhưng ở một số con thì vách tim không đóng kín, dẫn đến thông nhĩ hoặc thông thất bẩm sinh.
Đây là dạng bệnh tim bẩm sinh, thường được phát hiện sớm nếu khám tim mạch định kỳ hoặc nghe tim có tiếng thổi bất thường.
Chẩn đoán bệnh tim bẩm sinh ở mèo
Tùy vào loại tiếng thổi tim và biểu hiện lâm sàng, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm để xác định nguyên nhân.
Các xét nghiệm thường bao gồm:
-
Chụp X-quang
-
Điện tâm đồ
-
Siêu âm tim
Nếu bác sĩ nghi ngờ tiếng thổi tim là do bệnh lý khác, có thể cần làm xét nghiệm máu tổng quát để xác định nguyên nhân.
Những giống mèo dễ mắc bệnh tim mạch
| Giống mèo | Loại bệnh tim thường gặp | Đặc điểm và ghi chú |
|---|---|---|
| Maine Coon | Bệnh cơ tim phì đại | – Dạng nặng, có thể xuất hiện từ 3 tháng tuổi. – Mèo nhẹ hơn thường có dấu hiệu suy tim ở 2–4 tuổi. – Khoảng 33% mèo Maine Coon có đột biến gen liên quan đến bệnh này. |
| Mèo lông ngắn Mỹ Mèo lông ngắn Anh |
Bệnh cơ tim phì đại | – Dạng nhẹ hơn so với mèo Maine Coon. |
| Mèo Ba Tư (Mèo lông dài) |
Bệnh cơ tim phì đại | – Tỷ lệ mắc cao trong giống này. |
| Mèo Xiêm | – Còn ống động mạch – Bệnh cơ tim giãn |
– Ống động mạch không đóng sau khi sinh, làm ảnh hưởng đến tuần hoàn ở ngực, bụng và chi sau. – Cơ tim mỏng và yếu, tim giãn to, giảm khả năng bơm máu. |
Kết luận
-
Bệnh tim ở chó mèo rất phổ biến, đặc biệt ở thú lớn tuổi hoặc có bệnh nền.
-
Phát hiện sớm giúp kiểm soát tốt, kéo dài tuổi thọ và cải thiện chất lượng sống cho thú cưng.
-
Cần khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là siêu âm và nghe tim để phát hiện bất thường.
-
Một số giống mèo như Maine Coon, Ba Tư, Xiêm có nguy cơ cao, nên kiểm tra tim thường xuyên.
-
Dinh dưỡng hợp lý, duy trì cân nặng và chăm sóc đúng cách là chìa khóa bảo vệ tim mạch cho thú cưng.
Tài liệu tham khảo:
-
Ettinger SJ, Feldman EC. Textbook of Veterinary Internal Medicine, 9th Edition. Elsevier, 2020.
-
Ware WA. Cardiovascular Disease in Small Animal Medicine, 3rd Edition. CRC Press, 2017.
-
Nelson RW, Couto CG. Small Animal Internal Medicine, 6th Edition. Elsevier, 2019.
Hãy liên hệ ngay với EduVET nếu có bất kỳ thắc mắc nào!
