Giống chó có tỉ lệ bị trật xương bánh chè cao ở Việt Nam
– Các giống Poodle, Phốc sóc, Chihuahua, Pug và Shih Tzu là nhóm mắc trật xương bánh chè phổ biến nhất ở Việt Nam, chiếm đa số ca đến khám tại các phòng khám thú y nhỏ.
– Nguyên nhân được cho do di truyền, là những giống chó nhỏ nên hệ thống cơ và dây chẳng yếu
Phương pháp chẩn đoán
Phân độ trật xương bánh chè
Có 4 độ:
-
Độ 1: Xương bánh chè nằm trong rãnh, có thể đẩy ra ngoài bằng tay, nhưng nó tự bật lại vào trong.
-
Độ 2: Khi thì ở trong, khi thì ra ngoài. Đẩy ra thì nằm ngoài, đẩy vào thì nằm trong — không tự bật.
-
Độ 3: Nằm hoàn toàn bên ngoài, đẩy vào thì vẫn vào được, chưa teo cơ.
-
Độ 4: Nằm ngoài hoàn toàn, không thể đẩy vào, cơ đã teo lại.
Triệu chứng theo độ
-
Độ 1 – 2: Đi bình thường, thỉnh thoảng co một chân vài giây rồi duỗi ra đi tiếp.
-
Độ 3: Đi kiểu trụm gối, hai chân khụy vào trong, nhìn như chân vòng kiềng.
-
Độ 4: Cơ đùi teo, chân co rút, có thể đi bằng đầu gối luôn.
Gặp các giống Poodle, Phốc sóc, Chihuahua mà thấy đi khập khiễng, co chân, yếu chân — thì gần như chắc là bị xương bánh chè rồi.
Điều trị
– Hỗ trợ dinh dưỡng: bổ sung như glucosamine và chondroitin sulfate, axit béo omega-3 và các chất khác có thể hỗ trợ sức khỏe khớp.
Mẹo nhỏ trong điều trị
- Có thể biến độ 4 thành độ 3 bằng cách tập co duỗi cơ thường xuyên.Vì khác nhau giữa độ 3 và độ 4 ở cơ có bị theo hay không
- Cho nên, khi gặp độ 4, bảo chủ cho con vật tập co duỗi chân, xoa bóp cơ thường xuyên — chỉ 1–2 tuần là cơ nở lại, duỗi được chân → chuyển về độ 3, mổ dễ hơn nhiều.
- Nếu không tập, vẫn mổ được, nhưng sẽ phải thêm một thao tác nhỏ để hỗ trợ.
Hậu phẫu và phục hồi
- Sau mổ, vì ta đào rãnh xương, sẽ có vết thương trên xương → Phải bó chân lại để ổn định.
- Khoảng 3 ngày sau mổ, tháo bó mềm ra, co duỗi chân nhẹ 5–7 lần để tránh dính khớp, rồi bó lại tiếp. Sau khoảng 10 ngày, tháo bó mềm ra hẳn, cho vận động nhẹ bình thường.
Phương pháp phẫu thuật xương bánh chè
Sau khi bộc lộ được xương rãnh ròng rọc của đầu dưới xương đùi. Cắt 1 đường ở bên trong của rãnh ròng rọc. Lưu ý không cắt vào điểm nhô cao của gờ ròng rọc.
Một số lưu ý khác
-
Độ 1: Có thể chưa cần mổ ngay, tùy tuổi và mức độ vận động.
Nếu chó đã 4–5 tuổi, nên mổ sớm để tránh sau này già, mổ khó phục hồi chậm. -
Xương bánh chè đã trật thì không tự khỏi, chỉ có thể tăng độ.
-
Tốc độ tăng độ phụ thuộc vào vận động:
-
Đi lại thường xuyên → cơ không teo, ít nhảy độ.
-
Nằm im, ít vận động → nhảy độ rất nhanh (chỉ 1–2 tuần có thể tăng từ độ 1 sang độ 3–4).
-
Cho nên, ngược với tư vấn thông thường “đau thì hạn chế vận động”, đối với xương bánh chè thì phải cho vận động nhẹ thường xuyên, không được nhảy cao, nhưng nên vận động mỗi này để cơ khỏe và không bị teo.
Tài liệu tham khảo
- “Small Animal Surgery” (Fossum, T.W., 4th Ed.)
- “Veterinary Orthopedics” (Piermattei, D.L., Flo, G.L., DeCamp, C.E., 5th Ed.)
- “Patellar Luxation: A Review of the Pathogenesis, Diagnosis, and Treatment” (Harasen, G., The Canadian Veterinary Journal, 2005)
- “Outcome of surgical correction of medial patellar luxation in dogs” (Alam, M.R., et al., 2007):
Hãy liên hệ ngay với EduVET nếu có bất kỳ thắc mắc nào!
