Đái dắt ở chó mèo nguyên nhân do đâu, cách điều trị

Hiện tượng đái dắt – Tiểu rắt ở chó mèo

“Đái dắt” là khi con vật đi tiểu nhiều lần, mỗi lần chỉ ra rất ít nước tiểu. Nó cứ “đái một tí bên này, một tí bên kia”, nước tiểu rỉ rả, không theo bãi như bình thường.
Lẽ ra tiểu xong một lần là hết, nhưng giờ lại cứ són rỉ, đi suốt.

Khi gặp hiện tượng đái dắt hoặc són tiểu, ta cần phân loại thành hai nhóm chính để tìm nguyên nhân cho đúng hướng:

1. Đái dắt kèm bàng quang căng to

Bàng quang căng

Nếu sờ bụng hoặc siêu âm thấy bàng quang căng, tức là nước tiểu không thoát ra được → nguyên nhân thường là tắc nghẽn đường tiểu.

Các nguyên nhân thường gặp:

Tắc do sỏi niệu đạo hoặc sỏi ở cổ bàng quang.
Hẹp, nghẽn niệu đạo do viêm, xơ hóa, chấn thương.
Đôi khi do dị vật hoặc khối u chèn ép đường tiểu.

Hướng xử lý:

Dùng siêu âm hoặc chụp niệu đồ để xác định vị trí tắc.
Khi thấy bàng quang căng mà con vật tiểu không được → phải xử lý cấp cứu ngay, tránh vỡ bàng quang.

2. Đái dắt kèm bàng quang nhỏ

Sỏi niệu đạo

Nếu sờ hoặc siêu âm thấy bàng quang nhỏ, tức là không bị ứ nước tiểu → nguyên nhân thường do kích thích bàng quang hoặc niệu đạo.

Các nguyên nhân thường gặp:

Sỏi trong bàng quang gây kích thích niêm mạc, khiến con vật luôn có cảm giác buồn tiểu.
Khối u, polyp trong bàng quang → làm bàng quang co bóp liên tục.
Niệu đạo bị viêm, dập, thủng do chấn thương hoặc can thiệp y khoa.
Viêm, xước dương vật hoặc âm đạo, đôi khi có mào gà (papilloma) gây kích thích.
→ Tất cả đều dẫn đến kích thích bàng quang, khiến con vật cứ tiểu rắt liên tục.

Một số nguyên nhân hiếm gặp:

Thoát vị đáy chậu: bàng quang sa ra phía sau hậu môn, tạo khối phồng quanh vùng này.
Bệnh cơ vòng bàng quang (bẩm sinh, di truyền) ở chó đực → bàng quang co bóp không kiểm soát, gây đái dắt kéo dài.

Ví dụ ca bệnh

Ca đái dắt + bàng quang căng – nghi tắc, sỏi

Chẩn đoán:

Con vật đái rỉ rả, căng tức bụng
Sờ thấy bàng quang to và cứng
Không hoặc rất ít nước tiểu ra ngoài

Nguyên nhân thường gặp:

Sỏi niệu đạo (đực hay gặp)
Hẹp niệu đạo
Tắc ống tiểu do sạn bùn
U chèn ép

Hướng xử lý:

Đặt ống thông tiểu:
- Nếu không thông được → nghi tắc cơ học
Siêu âm vùng bàng quang – niệu đạo
Chụp niệu đồ để xác định vị trí tắc

Điều trị:

Truyền dịch, kháng sinh, kháng viêm
Nếu sỏi nhỏ có thể đẩy ngược lên bàng quang → mổ
Nếu u/khối chèn ép → xem xét phẫu thuật hoặc điều trị hỗ trợ

Ca đái dắt + bàng quang không căng – nghi kích thích bàng quang

Chẩn đoán:

Con vật đái nhiều lần, mỗi lần rất ít
Sờ bụng thấy bàng quang mềm, nhỏ
Có thể rặn, cong lưng khi tiểu

Nguyên nhân thường gặp:

Sỏi trong bàng quang
Viêm niêm mạc bàng quang
Polyp, u nhỏ trong bàng quang
Viêm – tổn thương – kích thích vùng niệu đạo – âm đạo

Hướng xử lý:

Siêu âm bàng quang để kiểm tra sỏi, u
Khám sinh dục ngoài

Điều trị:

Kháng viêm, giảm co thắt
Thuốc giãn cơ trơn
Kháng sinh nếu nghi nhiễm khuẩn

Kết luận

Khi gặp chó hoặc mèo đái dắt, cần kiểm tra tình trạng bàng quang trước tiên (bằng sờ nắn hoặc siêu âm).

Nếu bàng quang căng → nghĩ đến tắc nghẽn.
Nếu bàng quang nhỏ → nghĩ đến kích thích niệu đạo, bàng quang, hoặc vùng sinh dục.

Việc xác định đúng nhóm nguyên nhân giúp điều trị nhanh, tránh sai hướng và giảm nguy cơ tổn thương thận – bàng quang.

Tài liệu tham khảo

Osborne CA, et al. Urinary tract disorders in dogs and cats. Vet Clin North Am Small Anim Pract, 1999.
Bartges JW. Diagnosis of lower urinary tract disorders in dogs and cats. Vet Clin North Am Small Anim Pract, 2004.
Grauer GF. Urinary Tract Infections, Urolithiasis, and Urinary Incontinence in Small Animals. Merck Veterinary Manual, 2021.
Bovee KC. Canine Urology. W.B. Saunders, 1984.

Hãy liên hệ ngay với EduVET nếu có bất kỳ thắc mắc nào!