Tạo mạch máu mới (angiogenesis) là một phần thiết yếu trong quá trình lành vết thương, đặc biệt ở chó mèo. Khi mô bị tổn thương, nhu cầu về oxy và chất dinh dưỡng tăng cao, kích thích cơ thể hình thành các mạch máu mới để cung cấp máu đến khu vực này. Việc hiểu rõ cơ chế tạo mạch máu giúp bác sĩ thú y tối ưu hóa việc chăm sóc vết thương sau phẫu thuật và điều trị các tổn thương mô mềm.
Quá trình tạo mạch máu mới ở vết thương (Angiogenesis)
1. Phá vỡ màng nền
Enzyme MMPs (matrix metalloproteinases) phá hủy màng nền của mạch máu cũ và lân cận, giúp tế bào nội mô tách khỏi vị trí cố định và sẵn sàng di chuyển đến vùng tổn thương.
2. Hoạt hóa yếu tố tăng trưởng
Tế bào viêm và mô tổn thương tiết ra các yếu tố như VEGF, FGF. Các yếu tố này kích thích tế bào nội mô di chuyển và tăng sinh, chuẩn bị cho quá trình tạo mạch máu mới.
3. Hình thành và kết nối mạch mới
Tế bào nội mô liên kết với nhau tạo mạch máu sơ khai, bắt đầu cung cấp oxy – dinh dưỡng, sau đó kết nối với hệ thống mạch máu cũ để duy trì dòng chảy liên tục.
4. Ổn định mạch máu
-
Yếu tố PPGF thu hút tế bào quanh mạch (pericytes), giúp ổn định thành mạch.
-
TGFB thúc đẩy tổng hợp collagen và protein ngoại bào để củng cố cấu trúc mạch.
-
Angiopoietin-1 ngăn rò rỉ máu, còn Ang-2 hỗ trợ phân nhánh mạch máu.
Biện pháp hỗ trợ hình thành mạch máu và tái tạo mô
1. Cung cấp oxy và dinh dưỡng
-
Áp dụng liệu pháp oxy nồng độ cao để thúc đẩy quá trình tái tạo mô.
-
Bổ sung các vitamin và vi chất như Vitamin C, A, E, kẽm, đồng – giúp hỗ trợ tổng hợp collagen và phục hồi cấu trúc mô.
2. Kiểm soát viêm
-
Sử dụng thuốc kháng viêm hợp lý nhằm tránh tình trạng viêm kéo dài hoặc quá mức, vì điều này có thể cản trở quá trình tái tạo mạch máu và mô mới.
3. Truyền dịch và cung cấp máu
-
Truyền dịch, truyền máu (nếu cần thiết) giúp duy trì tuần hoàn, đồng thời cung cấp oxy và dưỡng chất cần thiết cho vùng mô tổn thương.
4. Vật lý trị liệu
-
Khuyến khích vận động nhẹ sau phẫu thuật để tăng cường tuần hoàn máu, hỗ trợ hình thành mạch máu mới và đẩy nhanh quá trình hồi phục mô.
5. Thuốc bổ trợ
-
Sử dụng Omega-3 giúp tăng giãn nở mạch máu, cải thiện lưu thông máu và tăng cường chức năng của tế bào nội mô, từ đó hỗ trợ quá trình tái tạo mạch máu hiệu quả hơn.
Nếu có câu hỏi và thắc mắc nào, hãy liên lạc ngay với EduVET để được giải đáp nhanh và chính xác nhất!
Tài liệu tham khảo
-
Zhang et al. (2018). Research progress on the mechanism of angiogenesis in wound healing. Frontiers in Physiology.
-
Johnson & Wilgus (2014). Vascular Endothelial Growth Factor and Angiogenesis in the Regulation of Cutaneous Wound Repair. Advances in Wound Care.
-
Todays Veterinary Practice. Moist Wound Healing in Dogs and Cats: Using MRDs to Improve Care.
-
Enciso et al. (2020). Cutaneous wound healing: canine allogeneic ASC therapy. PMC.
