Chỉ định bó bột thạch cao
Bó bột thạch cao là phương pháp cố định ngoại vi được áp dụng trong các trường hợp sau:
-
Gãy xương không di lệch hoặc rạn nứt.
-
Nếu có vết thương hở, phải xử lý vết thương hở xong mới được băng bó
-
Nếu di lệch phải phẫu thuật mới định đình được như cũ
Lưu ý: Đối với các trường hợp gãy xương di lệch, gãy nhiều mảnh hoặc gãy ở vị trí không thể cố định bằng bó bột, phẫu thuật là phương pháp điều trị ưu tiên.
Các bước thực hiện bó bột thạch cao
-
Chuẩn bị và vệ sinh vùng gãy:
-
Làm sạch và xử lý vết thương nếu có.
-
Đảm bảo vùng da khô ráo và không có dị vật.
-
-
Đặt lớp lót bảo vệ:
-
Quấn một lớp gạc mềm quanh khu vực cần bó để bảo vệ da.
-
Đệm thêm một lớp bông để tạo độ đàn hồi và hỗ trợ quá trình hồi phục.
-
-
Chuẩn bị bột thạch cao:
-
Ngâm bột thạch cao trong nước ấm nóng
-
Vắt nhẹ để loại bỏ nước dư thừa.
-
-
Quấn bột thạch cao:
-
Quấn bột quanh vùng cần cố định, đảm bảo không quá chặt hoặc quá lỏng.
-
Mỗi lớp bột nên chồng lên lớp trước khoảng 50% để đảm bảo độ chắc chắn.
-
-
Định hình và cố định:
-
Sử dụng lòng bàn tay để định hình bột, tránh tạo áp lực điểm gây loét da.
-
Giữ cố định trong 10–15 phút để bột khô và cứng lại.
-
-
Kiểm tra sau khi bó:
-
Đảm bảo các ngón chân không bị sưng, lạnh hoặc mất màu => đảm bảo lưu thông máu và cảm giác ở chi dưới vùng bó.
-
Thời gian bó bột
-
Thời gian bó bột phụ thuộc vào độ tuổi và mức độ nghiêm trọng của gãy xương:
-
Chó mèo trưởng thành: 4–6 tuần.
-
Thú non: 2–4 tuần, do tốc độ phát triển xương nhanh hơn.
-
-
Tái khám định kỳ mỗi 7–10 ngày để đánh giá quá trình hồi phục và điều chỉnh nếu cần .
Biến chứng có thể gặp
-
Sưng nề chi dưới: Do bó quá chặt hoặc lưu thông máu kém.
-
Loét da hoặc viêm da: Do áp lực điểm hoặc bột ẩm.
-
Tuột bột: Do bột không được cố định chắc chắn hoặc thú cưng cắn gặm.
-
Khi tháo bột con vật chưa đi được ngay do tâm lý , cảm giác chân chưa tốt
-
Chỗ gãy sưng cục lên do tăng sinh và 2 đầu xương tăng sinh
-
Chân hơi lệch (nếu vết gãy di lệch)
Lưu ý chăm sóc sau khi bó bột
-
Giữ bột khô ráo; tránh để nước thấm vào bột.
-
Hạn chế vận động; nên nhốt chuồng để tránh di chuyển nhiều.
-
Đeo vòng cổ chống liếm nếu thú cưng có xu hướng cắn gặm bột.
-
Theo dõi dấu hiệu bất thường như sưng, đau, mùi hôi hoặc thú cưng không sử dụng chi bó bột.
-
Bổ sung canxi và vitamin D sau 2–3 tuần để hỗ trợ quá trình hồi phục xương
Tài liệu tham khảo
-
Definitive Treatment of Limb Fractures With Splints or Casts. Today’s Veterinary Practice.
-
Effective Casting Techniques. Clinician’s Brief
-
Complications of fractures repaired with casts and splints. PubMed.
-
Commonly Used Splinting and Casting Techniques. IVIS.
-
Immobilization with a cast. AO Surgery Reference.