1. Sùi màu gà là gì?
Sùi màu gà ở chó là một bệnh do virus Papilloma gây ra, chủ yếu lan truyền qua vết xước có dịch nhầy. Virus xâm nhập vào tế bào biểu bì, kích thích nhân đôi tế bào và giảm chết theo chương trình, từ đó hình thành các khối sùi.
2. Cơ chế sinh bệnh
- Virus gắn vào DNA của tế bào, kích thích tăng sinh, tổng hợp protein E6/E7 (giống HPV người).
- Giảm hoạt động gen p53, pRB → giảm chết theo chương trình (apoptosis).
3. Điều trị
A. Mức nhẹ (khối sùi nhỏ, độc lập):
- Gây mê ngắn, dùng nhíp cầm sùi.
- Cáo sát hoặc cán bằng dao mổ đế lại mặt phẳng.
- Khâu lại vết thương bằng chỉ tiêu 4.0 đến 5.0.
B. Mức vừa đến nặng (khối sùi nhanh, lan tỏa):
- Vincristine: Thuốc hóa trị chống tế bào ung thư, dùng off-label cho trường hợp sùi màu gà lan rộng.
- Liều: 0,025–0,05 mg/kg, IV, mỗi tuần 1 mũi, dùng 4–8 tuần.
- Tác dụng: Gắn vào protein tubulin, ngăn tế bào phân chia.
- Tác dụng phụ: nôn, tiêu chảy, biếng ăn, gầy sơ sau 3–7 ngày.
- Phòng tác dụng phụ: Ondansetron, Omeprazole, Sucralfate trước khi tiêm.
- Levamisole: Chống ký sinh trùng, tác dụng phụ hỗ trợ miễn dịch.
- Liều: 2 mg/kg, PO, mỗi 48h/lần, trong 10 ngày.
- Metronidazole: Kháng sinh kự khả, giảm nguy cơ nhiễm trùng phụ.
- Liều: 10–15 mg/kg/ngày, PO, trong 7–10 ngày.
4. Kết hợp combo điều trị
- Vincristine (truyền IV) mỗi tuần 1 lần trong 4–8 tuần.
- Levamisole + Metronidazole được dùng song song trong 10 ngày đầu.
- Trước khi truyền vincristine: dùng Ondansetron + Omeprazole + Sucralfate để giảm nôn, tiêu chảy, loét dạ dày.
Lưu ý khi sử dụng Vincristine:
- Vincristine là thuốc hóa trị nhạy cảm: phải truyền chậm, theo dõi sát.
- Không được tiêm bêm, chỉ tiêm IV.
- Cần theo dõi công thức máu, chỉ số gan, thận trong quá trình điều trị.
EduVET – Đào tạo bác sĩ thú y thú nhỏ thực chiến đồng hành cùng bạn từ lý thuyết đến thực hành lâm sàng. Nếu có thắc mắc nào, hãy liên hệ ngay với số điện thoại 08 6712 6712
Tài liệu tham khảo:
- Papillomavirus in domestic animals: A review. Vet Microbiol. 2018.
- Legendre et al. (2017). Vincristine in veterinary oncology: efficacy and adverse effects. J Vet Intern Med.
- Plumb DC. Plumb’s Veterinary Drug Handbook, 9th Edition, 2018.
- Nelson RW, Couto CG. Small Animal Internal Medicine, 6th Edition, Elsevier.
