1. Duy trì năng lượng trong mổ
-
Trước phẫu thuật, động vật phải nhịn ăn để giảm nguy cơ hít phải dịch tiêu hóa khi gây mê. Điều này đồng nghĩa với việc cơ thể thiếu nguồn năng lượng tức thì.
-
Glucose là nguồn năng lượng dễ hấp thu, nhanh chóng cung cấp cho tế bào, đặc biệt là não và cơ.
-
Trong mổ, chuyển hóa tăng mạnh để đáp ứng stress phẫu thuật → bổ sung Glucose giảm dị hóa protein và giảm toan chuyển hóa do thiếu năng lượng.
2. Ngăn ngừa hạ đường huyết
-
Stress phẫu thuật + nhịn ăn có thể làm tụt đường huyết – nhất là ở chó nhỏ, mèo con, con vật già yếu.
-
Truyền Glucose 5% hoặc pha Glucose vào dịch truyền đẳng trương giúp ổn định glucose máu, tránh co giật – trụy mạch do hạ đường huyết.
3. Duy trì thể tích tuần hoàn
-
Phẫu thuật gây mất máu, mất dịch → giảm thể tích tuần hoàn → nguy cơ hạ huyết áp – sốc giảm thể tích.
-
Truyền Glucose giúp phục hồi thể tích tuần hoàn, đặc biệt trong trường hợp con vật gầy yếu, suy nhược.
Không dùng Glucose truyền tĩnh mạch trong các trường hợp sau:
| Tình trạng chống chỉ định | Lý do |
|---|---|
| Tăng đường huyết | Làm trầm trọng tình trạng rối loạn chuyển hóa |
| Suy thận | Glucose được lọc và tái hấp thu qua thận → tăng gánh nặng lên cầu thận |
| Truyền >10 ml/kg/h | Nguy cơ phù mô, tăng huyết áp, tràn dịch phổi |
Lưu ý khi sử dụng Glucose 5%
-
Có thể dùng Glucose 5% để bù nước nhẹ, tuy nhiên tốc độ hấp thu nhanh → không duy trì được thể tích lâu dài.
-
Trong trường hợp mất nước, nên ưu tiên NaCl 0.9%, sau khi ổn định chuyển sang truyền Glucose 5% để hỗ trợ năng lượng.
Các bước chuẩn bị trước và sau mổ ở chó mèo
Trước phẫu thuật:
-
Nhịn ăn:
-
Chó, mèo trưởng thành: Nhịn ăn 8–12h trước mổ.
-
Chó, mèo con < 3 tháng: Chỉ nhịn ăn 4–6h → tránh hạ đường huyết.
-
-
Đánh giá trước mổ:
-
Kiểm tra sức khỏe tổng quát, công thức máu, sinh hóa máu (đặc biệt: Glucose, chức năng gan thận).
-
-
Đặt catheter truyền dịch trước mổ – ưu tiên tĩnh mạch chi trước.
-
Lựa chọn dịch truyền: NaCl 0.9%, Lactate Ringer, có thể pha thêm Glucose nếu cần.
Sau phẫu thuật:
-
Duy trì truyền dịch sau mổ 12–24h đầu, kết hợp theo dõi nhiệt độ, mạch, hô hấp.
-
Bổ sung Glucose nếu con vật yếu, run rẩy, lừ đừ.
-
Theo dõi đường huyết 4–6 giờ/lần trong 24h đầu nếu đã truyền Glucose.
-
Không cho ăn ngay sau mổ, chỉ khi con vật tỉnh và phản xạ nuốt tốt.
-
Theo dõi dấu hiệu đau, nhiễm trùng vết mổ, và các biến chứng như tụt huyết áp, sốc.
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào Quý bác sĩ vui lòng liên hệ trực tiếp với EduVET để được giải đáp nhanh và chính xác nhất!
Tài liệu tham khảo:
-
Plumb DC. Plumb’s Veterinary Drug Handbook, 9th ed. Wiley-Blackwell, 2018.
-
Duke-Novakovski T et al. Veterinary Anesthesia and Analgesia: The Fifth Edition of Lumb and Jones, 2016.
-
Bojrab MJ. Current Techniques in Small Animal Surgery, 5th ed. Teton NewMedia, 2014.
-
Merck Veterinary Manual. “Fluid Therapy in Small Animals.”
-
Silverstein DC & Hopper K. Small Animal Critical Care Medicine, 2nd ed. Elsevier, 2015.
