Chẩn đoán

• Phát hiện khối bất thường ở tuyến vú chó mèo, bước đầu nên sinh thiết để xác định mô học (u biểu mô, lympho, sợi, lành tính tăng sinh, tế bào hắc tố hoặc di căn).
• Tuy nhiên, trong điều kiện phòng khám thiếu xét nghiệm mô học, bác sĩ cần kinh nghiệm thực chiến: đánh giá vị trí, kích thước, độ cứng, tốc độ lớn, độ bám dính và tình trạng hạch vùng để quyết định hướng xử lý

---

Nguyên nhân và cơ chế hình thành u vú

-Tầm quan trọng của việc triệt sản

• U vú là loại u phổ biến ở chó mèo, nhất là ở những con CHƯA TRIỆT SẢN, nguyên nhân chính do các hormone sinh dục estrogen, progesterone bị tiết ra trong thời gian dài – do viêm, mạn tính, béo phì và bất thường điều tiết do tuổi tác. Dưới tác động của hormone, tế bào tuyến vú phát triển phì đại, sau đó trở thành u vú, có thể tiến triển thành ung thư.
• Việc triệt sản sớm (trước lần lên giống đầu tiên) có thể giảm nguy cơ mắc u tuyến vú ở chó cái tới 91% và giảm đến 86% ở mèo cái

-Cơ chế hình thành u vú

• Estrogen: Mỗi lần chó mèo cái lên giống, hormone estrogen tăng cao → kích thích tuyến vú phát triển để chuẩn bị tiết sữa.
  => Dù là cơ chế sinh lý bình thường, nhưng nếu lặp lại nhiều lần → các tế bào tuyến vú tăng sinh liên tục, dễ xảy ra lỗi khi nhân đôi → gây đột biến gen → hình thành u.

• Progesterone: Sau kỳ động dục, progesterone tăng → kích thích gan và mô mỡ sản xuất GH và IGF-1 – giống như “phân bón” giúp tế bào lớn nhanh.
  => Nếu cơ thể đã có sẵn mầm u thì hormone này nuôi u lớn nhanh hơn.

• Vì vậy, không triệt sản = cơ thể bị hormone tấn công liên tục qua nhiều chu kỳ → nguy cơ u tuyến vú tăng cao.

• Đây cũng là lý do tại sao u sinh dục (u vú, buồng trứng, tử cung) lại là nhóm u phổ biến nhất ở chó mèo cái chưa triệt sản.

---

Phẫu thuật cắt bỏ u vú cho chó mèo

• Phẫu thuật là phương pháp điều trị hiệu quả nhất đối với mèo bị u tuyến vú.
• Tuổi càng cao thì tỉ lệ mắc càng lớn
• Đối với mèo tỉ lệ mắc u ác tính rất cao (khoảng 85–90%), nên phẫu thuật cắt bỏ + điều trị hóa trị sau phẫu thuật là phương pháp hiệu quả nhất để tăng tỉ lệ sống của con vật.
• Phẫu thuật u vú nên kết hợp với triệt sản để tránh tỉ lệ tái phát.

Các bước phẫu thuật u vú

 

• A. Nhiều khối u tuyến vú hai bên (đa ổ, đối xứng), da bụng căng

• B. Đầu tiên, phẫu thuật cắt bỏ tuyến vú bên trái trước – tức là cắt từng bên. Cắt bên có khối u lớn hơn trước, để hạn chế căng da và biến chứng hậu phẫu
  C. Hình ảnh sau khi cắt bỏ chuỗi tuyến vú bên trái, không gây căng da quá mức, giảm nguy cơ bục chỉ

• D. Sáu tuần sau, thực hiện tiếp phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ chuỗi tuyến vú bên phải.

• E. Hình ảnh ngay sau khi hoàn tất toàn bộ quá trình cắt bỏ cả hai chuỗi tuyến vú
  →Tổng cộng là hai cuộc phẫu thuật, đảm bảo lấy hết mô u mà vẫn an toàn cho thú bệnh.

---