Khi chó hoặc mèo nhiễm virus, việc giảm số lượng tế bào lympho (lymphopenia) là một hiện tượng phổ biến và có thể quan sát được qua xét nghiệm máu. Hiện tượng này không xảy ra ngẫu nhiên mà là kết quả của nhiều cơ chế phối hợp phức tạp. Dưới đây là các cơ chế chính giải thích cho hiện tượng này:
1. Virus tấn công trực tiếp vào tế bào lympho
Một số virus có ái lực đặc biệt với tế bào lympho, nghĩa là chúng ưu tiên xâm nhập và tiêu diệt các tế bào này. Ví dụ:
-
Canine parvovirus (CPV): Tấn công vào tủy xương và tế bào lympho, gây ra sự giảm mạnh về số lượng tế bào này.
-
Feline immunodeficiency virus (FIV): Gây suy giảm miễn dịch ở mèo bằng cách tiêu diệt tế bào T và B.
Khi virus xâm nhập và tiêu diệt tế bào lympho, số lượng lympho trong máu giảm đáng kể, dẫn đến hiện tượng lymphopenia.
2. Ức chế sản xuất lympho tại tủy xương
Tủy xương là nơi sản xuất các tế bào máu, bao gồm cả lympho. Một số virus có thể ức chế hoạt động của tủy xương, dẫn đến giảm sản xuất lympho mới. Ví dụ:
-
Canine parvovirus (CPV): Ưa thích tấn công các tế bào đang phân chia mạnh, như tế bào trong tủy xương, dẫn đến giảm sản xuất bạch cầu, hồng cầu, tiểu cầu và lympho.
3. Cytokine gây chết tế bào lympho
Trong quá trình phản ứng miễn dịch với virus, cơ thể tiết ra các cytokine như TNF-alpha và interferon để chống lại virus. Tuy nhiên, các cytokine này cũng có thể kích hoạt quá trình chết tế bào theo chương trình (apoptosis) ở tế bào lympho, dẫn đến giảm số lượng lympho trong máu.
4. Lympho di chuyển đến các mô bị nhiễm
Khi cơ thể phát hiện sự hiện diện của virus, tế bào lympho sẽ di chuyển từ máu đến các mô bị nhiễm (như hạch bạch huyết, lách, hoặc các mô khác) để thực hiện chức năng miễn dịch. Việc này làm giảm số lượng lympho trong máu, mặc dù tổng số lượng lympho trong cơ thể không thay đổi.
5. Stress và corticoid nội sinh
Khi chó hoặc mèo bị bệnh, cơ thể trải qua stress và phản ứng bằng cách tiết ra glucocorticoid nội sinh (như cortisol) để chống viêm. Tuy nhiên, glucocorticoid cũng có tác dụng ức chế miễn dịch, dẫn đến giảm số lượng lympho trong máu.
Hậu quả của lymphopenia (giảm lượng tế bào lympho)
-
Suy giảm miễn dịch: Giảm khả năng chống lại virus và các tác nhân gây bệnh khác.
-
Nguy cơ bội nhiễm: Dễ bị nhiễm vi khuẩn, nấm hoặc ký sinh trùng do hệ miễn dịch yếu.
-
Tiên lượng xấu: Nếu lymphopenia đi kèm với giảm bạch cầu hạt và tiểu cầu, bệnh có thể tiến triển nặng và nguy hiểm hơn.
Nếu có câu hỏi và thắc mắc nào, hãy liên lạc ngay với EduVET tới số 08 6712 6712 để được giải đáp nhanh và chính xác nhất!
Tài liệu tham khảo
-
Guo, Z., Zhang, Z., Prajapati, M., & Li, Y. (2021). Lymphopenia Caused by Virus Infections and the Mechanisms Beyond. Viruses, 13(9), 1876.
-
Merck Veterinary Manual. Canine Distemper.
-
eClinPath. Individual WBC
